Monthly Archives: październik 2007

Konwersatoria z prawa rzymskiego – słówka, których znajomość jest wymagana w roku akad. 2007/2008

1. Accessio -połączenie
2. Actio –skarga
3. Actio negatoria – skarga negatoryjna
4. Actor- powód
5. Adfinitas- powinowactwo
6. Adoptio -Przysposobienie
7. Aequitas -słuszność
8. Appellatio -apelacja
9. Bona fides – dobra wiara
10. Casus fortuitus -przypadek
11. Causa – Przyczyna
12. Cautio damni infecti -zabezpieczenie grożącej szkody
13. Codicillus -kodycyl
14. Cognatio -pokrewieństwo
15. Cognitio -rozstrzygnięcie sądowe
16. Commodatum -użyczenie
17. Communio -współwłasnoćś
18. Communio incidens- przypadkowa wspólność majątkowa
19. Compensatio -potrącenie
20. Concubinatus -konkubinat
21. Condicio -warunek
22. Condictio -skarga o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia
23. Consensus -Zgoda, jednomyślność
24. Contractus -Umowa, kontrakt
25. Creditor- wierzyciel
26. Creditum-wierzytelność
27. Culpa-wina
28. Culpa in abstracto -wina polegająca na nie zachowaniu staranności określanej według wzorca abstrakcyjnego
29. Culpa in concreto wina polegająca na nie zachowaniu staranności takiej, jakiej dany człowiek dokłada przy prowadzeniu własnych spraw
30. Culpa lata -niedbalstwo
31. Culpa levis -wina polegająca na zachowaniu należnej staranności
32. Cura -kuratela
33. Damnum -szkoda
34. Damnum iniuria datum -Szkoda wyrządzona bezprawnie
35. Debitor -dłużnik
36. Debitum -dług
37. Defunctus-spadkodawca
38. Delictum-delikt
39. Depositum-przechowanie
40. Derelictio- porzucenie
41. Detentio- Detencja, dzierżenie
42. Dies-termin
43. Diligentia -staranność
44. Divortium -rozwód
45. Dolus-podstęp
46. Dominium, proprietas -własność
47. Donatio-darowizna
48. Dos-posag
49. Emphyteusis-emfiteuza
50. Emptio-venditio-kupno-sprzedaż
51. Error-błąd
52. Exceptio-zarzut procesowy
53. Facultas-zdolność
54. Fas-to, co jest zgodne z prawem boskim
55. Fideicommissum-Zapis powierniczy, fideikomis
56. Fides-wiara
57. Fiducia-Powiernictwo, umowa powiernicza
58. Fraus creditorum-działanie na szkodę wierzyciela
59. Fructus-pożytek
60. Furtum-kradzież
61. Habitatio- Służebność mieszkania
62. Hereditas-spadek
63. Heres-spadkobierca
64. Homo-człowiek
65. Hypotheca-zastaw umowny
66. Immissio-Wpuszczanie, immisja
67. Impensae-nakłady
68. Iniuria-Bezprawie, bezprawne naruszenie osobowości człowieka
69. Iudex-sędzia
70. Ius-prawo
71. Iustitia-sprawiedliwość
72. Legatum-zapis
73. Legitimatio-nadanie praw dziecka małżeńskiego dziecku pozamałżeńskiemu
74. Lex-ustawa
75. Locatio-conductio-Najem, dzierżawa, umowa o dzieło, umowa o świadczenie usług
76. Mala fides-zła wiara
77. Mandatum-zlecenie
78. Matrimonium-małżeństwo
79. Metus-Groźba
80. Modus-Polecenie
81. Mora creditoris-zwłoka wierzyciela
82. Mora debitoris-zwłoka dłużnika
83. Mos-zwyczaj
84. Mutuum-pożyczka
85. Nasciturus-płód w łonie matki
86. Negotiorum gestio-prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
87. Negotium-czynność prawna
88. Obligatio-zobowiązanie
89. Occupatio-zawłaszczenie
90. Pactum-Umowa, porozumienie
91. Periculum-ryzyko
92. Persona-osoba
93. Pignus-zastaw ręczny
94. Possessio-posiadanie
95. Praescriptio-przedawnienie
96. Procurator-Przedstawiciel, zarządca majątku, zastępca procesowy
97. Rapina-rabunek
98. Rei vindicatio-skarga wydobywcza
99. Res corporales-rzeczy materialne
100. Res incorporales-rzeczy niematerialne
101. Reus-pozwany
102. Sententia-Wyrok, orzeczenie sądowe
103. Servitutes personarum-służebności osobiste
104. Servitutes praediorum-służebności gruntowe
105. Simulatio-Pozór, pozorna czynność prawna
106. Societas- spółka
107. Solutio-Spełnienie świadczenia
108. Solutio indebiti-spłata nienależnego długu
109. Specificatio-przerobienie
110. Substitutio-Podstawienie, substytucja
111. Successio-dziedziczenie
112. Superficies-prawo powierzchni
113. Traditio-wydanie rzeczy
114. Tutela- opieka
115. Usucapio-zasiedzenie
116. Ususfructus -użytkowanie
117. Vis maior-siła wyższa

Konwersatoria z prawa rzymskiego- paremie, których znajomość jest wymagana w roku akad. 2007/2008

AEQUUM EST, UT QUIS PARTICIPAVIT LUCRUM, PARTICIPET ET DAMNUM
(jest słuszne, by ten, kto uczestniczy w zysku, uczestniczył też w stracie)

AMBIGUITAS CONTRA STIPULATOREM
(wątpliwości tłumaczy się na niekorzyść tego, kto złożył oświadczenie w sposób niejasny)

AMBULATORIA EST VOLUNTAS DEFUNCTI, USQUE AD VITAE SUPREMUM EXITUM
(wola spadkodawcy może być zmieniona aż do chwili śmierci)

AUDIATUR ET ALTERA PARS
(należy wysłuchać także strony przeciwnej)

CLARA NON SUNT INTERPRETANDA
(to, co jasne, nie wymaga interpretacji)

EI INCUMBIT PROBATIO QUI DICIT, NON QUI NEGAT
(ciężar przeprowadzenia dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym, kto przeczy)

HOMINUM CAUSA OMNE IUS CONSTITUTUM SIT
(wszelkie prawo ustanawia się dla ludzi)

IGNORANTIA IURIS NOCET, FACTI NON NOCET
(nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość zaś faktu nie szkodzi)

IURIS PRAECEPTA SUNT HAEC: HONESTE VIVERE, ALTERUM NON LAEDERE, SUUM CUIQUE TRIBUERE
(nakazy prawa są następujące: żyć uczciwie, drugiego nie krzywdzić, oddać każdemu to, co mu się należy)

IUS CIVILE VIGILANTIBUS SCRIPTUM EST
(prawo cywilne pisane jest dla starannych)

MALE NOSTRO IURE UTI NON DEBEMUS
(nie powinniśmy robić złego użytku z przysługującego nam prawa)

NASCITURUS PRO IAM NATO HABETUR, QUOTIENS DE COMMODIS EIUS AGITUR
(dziecko poczęte, lecz jeszcze nieurodzone, uważa się za już urodzone, ilekroć chodzi o jego korzyści)

NEMO PLUS IURIS AD ALIUM TRANSFERRE POTEST, QUAM IPSE HABERET
(nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa, niż sam ma)

NON OMNE QUOD LICET HONESTUM EST
(nie wszystko, co jest dozwolone, jest uczciwe)

OBLIGATIO EST IURIS VINCULUM, QUO NECESSITATE ADSTRINGIMUR ALICUIUS SOLVENDAE REI SECUNDUM NOSTRAE CIVITATIS IURA
(zobowiązanie jest węzłem prawnym, którym zobowiązujemy się z konieczności do świadczenia pewnej rzeczy według praw naszego państwa)

PRIOR TEMPORE POTIOR IURE
(kto lepszy co do czasu, ten lepszy co do prawa)

PUBLICUM IUS EST QUOD AD STATUM REI ROMANAE SPECTAT, PRIVATUM QUOD AD SINGULORUM UTILITATEM: SUNT ENIM QUAEDAM PUBLICE UTILIA, QUAEDAM PRIVATIM
(prawem publicznym jest to, które dotyczy spraw państwa rzymskiego, prywatnym zaś to, które ma na względzie korzyść jednostek: są bowiem pewne rzeczy użyteczne dla ogółu, inne zaś dla osób prywatnych)

QUOD INITIO VITIOSUM EST, NON POTEST TRACTU TEMPORIS CONVALESCERE
(to, co od początku jest wadliwe, nie może być uzdrowione z upływem czasu)

SEMEL HERES SEMPER HERES
(kto raz zostanie dziedzicem, pozostaje nim na zawsze)

SUMMUM IUS SUMMA INIURIA
(najwyższe prawo najwyższym bezprawiem)

SUPERFICIES SOLO CEDIT
(to, co znajduje się na powierzchni, przypada gruntowi)

VIM VI REPELLERE LICET
(siłę wolno odpierać siłą)